کاربرد آمار فضایی در مطالعه تطبیقی وضعیت استان اردبیل بر مبنای نرخ بستری به‌علت بیماری عروق کرونر

چکیده زمینه و هدف: باتوجه به تغییر سبک زندگی، بیماریهای قلبی‌عروقی درحال افزایش هستند. آگاهی از وضعیت سلامتی و بررسی پراکنش بیماری، نقش اساسی در برنامه‌ریزی سلامت دارد. این پژوهش باهدف تعیین نرخ بستری به علت بیماری‌ عروق‌کرونر در استان اردبیل توسط GIS انجام گرفت. روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی روی 60156 بیمار بستری به‌علت بیماری‌عروق‌کرونر که از سال 1390 تا 1394 در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی‌اردبیل بستری شده بودند انجام شد، نرخ بستری پس از طبقه‌بندی از نظر محل و تاریخ بستری محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی، آنالیز واریانس و اندازه گیری مکرار با نرم افزار SPSS-23 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. با استفاده از تحلیل خودهمبستگی فضایی، تمرکز بیماری در سطح استان بررسی و با ابزار تحلیل خوشه- ناخوشه و تحلیل لکه‌های داغ، محل‌های تمرکز بیماری مدلسازی شدند. یافته‌ها: بررسی الگوی توزیع بیماری، حاکی از وجود توزیع تصادفی بیماری در استان اردبیل بود. در تحلیل خوشه‌-ناخوشه، در شهرستان های خلخال و کوثر ناخوشه مشاهده شد بدین معنا که توزیع بیماری در شهرستان خلخال نسبت به شهرهای اطراف بیشتر و در شهرستان کوثر نسبت به شهرهای اطراف کمتر بود. در تحلیل لکه داغ نیز وجود لکه سرد در شهرستان های اردبیل و نیر، توزیع کم بیماری را در مقایسه با سایر شهرستان های استان نشان داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که علیرغم توزیع تصادفی بیماری عروق کرونر در استان اردبیل، این بیماری در شهرستان خلخال از شیوع بیشتری برخوردار می باشد. شناسایی نواحی پرخطر، خوشه‌بندی فضایی و تعیین لکه داغ و سرد به روشن شدن جنبه‌های فضایی همبستگی داخلی و خارجی بیماری‌‌های قلبی‌عروقی و ارزیابی و کنترل عوامل‌خطر فضایی و غربالگری مناسب آن کمک می‌کند. این مساله در برنامه‌ریزی سیاست‌های بهداشت‌ودرمان و اجرای خدمات بهداشتی‌درمانی و شناسایی اولویت مناطق برای پیشگیری از بیماری‌ها موثر است.